Op donderdag 17 april zal in de Binding te Zuid-Scharwoude een lezing worden gehouden door Arie Kaan onder de titel: Hoe werd verzetsstrijder Jacob Balder verraden? 

Het is boeiend om te zien dat een timmerman-kleine aannemer uit Broek op Langedijk tijdens de Tweede Wereldoorlog zo diep in het verzet terechtkwam. Jacob Balder deed nu werkelijk alles wat mogelijk was om zich te verzetten tegen allerlei Duitse maatregelen. Hij nam Joden in huis, hielp piloten tijdelijk onderduiken om ze daarna weer door te sturen en hielp onderduikers. Hij schuwde ook het gevaarlijke werk niet van overvallen op distributiekantoren, zoals in Zuid-Scharwoude.

Maar ook in Amsterdam was hij lid van een Knokploeg en werkte samen met de top van het verzet. Hoe deze Jacob Balder uiteindelijk is verraden, zal in deze lezing precies worden verteld. Een verhaal waarin het toeval een grote rol speelt en enkele Langedijkers onbedoeld een verraadster een handje helpen. 

De lezing vindt plaats in de hal van de Binding en begint om 20.00 uur. De toegang is gratis. Voor koffie en thee vragen we een vrijblijvende donatie.

De organisatie is in handen van het 4 mei comité Langedijk. 

In mei publiceert de Historische Vereniging weer de eigen huis-aan-huis Voorjaars-krant, met lokaal nieuws in historisch perspectief. Verhalen en beeldmateriaal over het verleden, maar ook artikelen over toekomstige activiteiten van de vereniging die je niet mag missen.

Deze krant wordt huis-aan-huis bezorgd in Sint Pancras, De Nollen en Vroonermeer-Noord.

Volgens de statuten worden de financiële cijfers elk jaar gecontroleerd door 2 leden van de Historische Vereniging Sint-Pancras. Siem Bijpost is afgetreden en heeft de controle 5 jaar zeer nauwgezet gedaan waarvoor onze welgemeende dank! Jan Hoogeboom was dit jaar zijn rechterhand en die gaat door naar 2026. 

Oproep: De vereniging is op zoek naar een lid die in 2026, samen met Jan Hoogeboom de kascontrole wil doen. Ook zijn we nog op zoek naar een reserve lid voorde kascontrolecommissie. U kunt uw belangstelling kenbaar maken bij onze  penningmeester Marco Lem via penningmeester@hvsint-pancras.nl

Kunstenaar Gunter Demnig plaatste op woensdag 19 maart, ’s morgens  om 9.00 uur een Stolperstein [gedenksteen of struikelsteen] voor het adres Benedenweg 204 op naam van Gerrit Bruin, zijn toenmalige woning.

In 1943 bevonden zich in het huis van bakker Bruin aan de Benedenweg 204 te Sint Pancras, Joodse onderduikers. Gerrit Bruin was weduwnaar [de vrouw van Gerrit Bruin, Jannetje Bruin-Kalf overleed op 20 maart 1941] en bood onderdak aan Richard Heinz Silberberg en Reizla Silberberg-Goldfarb. Hun pas geboren kind hadden ze al afgestaan om deze uit handen van de nazi’s te houden. Door verraad zijn zij allen opgepakt en naar de Euterpestraat in Amsterdam overgebracht. Gerrit Bruin overleefde de concentratiekampen niet.

Na kamp Vught en Sachsenhausen overleed hij in Bergen-Belsen.

Het echtpaar Silberberg-Goldfarb ging na kamp Westerbork op transport naar Auschwitz. Richard Heinz Silberberg overleed daar in januari 1945, Reizla Silberberg-Goldfarb overleefde Auschwitz. Zij hertrouwde na de oorlog met de heer van den Hoek en kreeg twee kinderen: Wolf en Richard van den Hoek.

Richard nam het woord tijdens de ceremonie ter gelegenheid van het plaatsen van de Stolperstein voor het huis van de huidige bewoners Klaas en Lino Reijne-Veel. Aansluitend hield Wolf een lezing in het Verenigingsgebouw.

Het bestuur van de Historische Vereniging Sint Pancras is voornemens vanaf oktober 2025 elke donderdagavond van 19.00 t/m 21.00 uur het clubgebouw open te stellen voor iedereen die geïnteresseerd is in de historie van het dorp. 

Deze avond wordt bemand door HVSP-leden met veel kennis over wat er zich in het clubgebouw bevindt en kunnen het ook laten zien en verhalen erbij vertellen. 

Harry Olie, Siem Bijpost en Frans van Baar hebben al hun medewerking toegezegd. In de Nieuwsbrief en in de Voorjaarskrant doen wij een oproep voor nog een drietal HVSP vrijwilligers om op de donderdagavond het gebouw bij toerbeurt 2 uur te bemannen.

Geïnteresseerden kunnen zich opgeven bij Harry Olie, onze verenigingsarcheoloog op h.olie@quicknet.nl

of 06-51588876.

Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de Historische Vereniging Sint Pancras geven we een fotoboek uit met zo’n 300 foto’s uit het verleden van het mooie dorp Sint Pancras.

Al heel lang wordt hier koortsachtig aan gewerkt door een enthousiaste werkgroep. Zaterdag 11 oktober 2025 in de Witte Kerk ziet het eerste exemplaar het levenslicht. Leden van de HVSP gaan € 10 betalen, niet-leden kunnen een boek kopen bij drogisterij Soorsma in Sint Pancras: kosten dan € 20.

Voor leden die nu al hun belangstelling kenbaar willen maken,
hier vindt u het voorinschrijvingsformulier.

Gestemd is onder meer over de contributie voor het komende jaar. Deze is wederom vastgesteld op € 20. Binnenkort krijgt u daarover bericht van onze pennigmeester Marco Lem. De jaarcijfers zijn goedgekeurd en de kascommissie in de personen van Siem Bijpost en Jan Hoogeboom verleende het bestuur decharge.

Van het achtkoppige bestuur was Jan Steltenpool aftredend en niet meer herkiesbaar. Als dank voor 15 jaar trouwe dienst in het bestuur [secretaris, troubadour, coördinator gidsen, vice-voorzitter] werd Jan benoemd tot lid van verdienste!

Jan blijft wel beschikbaar voor hand- en spandiensten. Frans Hand neemt zijn plaats in als vice voorzitter. Tineke Venneker-Scheer werd met algemene stemmen herkozen tot secretaris.

Na afloop van de vergadering volgde een bijzonder interessante lezing door Nico Vader over de ontstaansgeschiedenis van het vaarlandschap, in en rond het Geestmerambacht. 

In 1943 bevonden zich in het huis van toenmalig bakker Bruin aan de Benedenweg 204 te Sint Pancras, Joodse onderduikers. Gerrit Bruin was weduwnaar en bood onderdak aan Richard Heinz Silberberg en Reizla Silberberg-Goldfarb. Hun pas geboren kind hadden ze al afgestaan om deze uit handen van de nazi’s te houden. De vrouw van Gerrit Bruin, Jannetje Bruin-Kalf overleed op 20 maart 1941.

Door verraad zijn zij allen opgepakt en naar de Euterpestraat in Amsterdam overgebracht. Gerrit Bruin overleefde de concentratiekampen niet. Na kamp Vught en Sachsenhausen overleed hij in Bergen-Belsen.

Het echtpaar Silberberg-Goldfarb ging na kamp Westerbork op transport naar Auschwitz. Richard Heinz Silberberg overleed daar in januari 1945, Reizla Silberberg-Goldfarb overleefde Auschwitz. Zij hertrouwde na de oorlog met de heer van den Hoek en kreeg twee kinderen: Wolf en Richard van den Hoek[1].

Kunstenaar Gunter Demnig plaatst op 19 maart ’s morgens om 9.00 uur een Stolperstein [gedenksteen of struikelsteen] voor het adres Benedenweg 204 te Sint Pancras, op naam van Gerrit Bruin, zijn toenmalige woning. Deze ceremonie is alleen voor genodigden. 

Aansluitend vindt er om 11.00 uur een lezing plaats door voornoemde heer Wolf van den Hoek in het Nobelhof 1 in Sint Pancras. In verband met de beperkte ruimte in ons clubhuis kunt u zich aanmelden via secretariaat@hvsint-pancras.nl 

of telefonisch: 06 - 42 58 60 30 (secretaris Tineke Venneker)

Namens het bestuur van de Historische Vereniging Sint-Pancras,

Peter Groot

voorzitter

[1] Bron: De vervolging van Joods Alkmaar door Jan van Baar 

ALGEMENE LEDENVERGADERING OP 19 MAART 2025.

Op woensdagavond 19 maart 2025 houdt de Historische Vereniging Sint-Pancras haar jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in het verenigingsgebouw Nobelhof 1.

Inloop vanaf 19:30 uur, aanvang vergadering om 20:00 uur.
Het bestuur nodigt u hiervoor van harte uit.

Aanmelden
In verband met de beperkte ruimt in ons clubhuis dient u zich aan te melden via secretariaat@hvsint-pancras.nl.

De Agenda is als volgt:

1.    Opening

2.    Vaststellen van de agenda

3.    Mededelingen

4.    Notulen van de ledenvergadering van 27 maart 2024 (Zie KLIN nr. 39, bladzijde 10)

5.    Jaarverslag 2024 door de secretaris

6.    Financieel verslag 2024 door de penningmeester

7.    Kascontrolecommissie:

De heren S.(Siem) Bijpost en G.(Gert) Leijen. Reserve: J.(Jan) Hoogeboom

a.    Verslag van de kascontrolecommissie over 2024

b.    Benoeming kascontrolecommissie 2025

8.    Vaststellen contributie 2025 (overeenkomstig artikel 7 van de statuten).

     Het bestuur stelt voor de contributie voor 2025 te houden op € 20,00 per jaar. 

9.    Bestuur.

a. Aftredend, herkiesbaar C.M.M. (Tineke) Venneker-Scheer. (Secretaris).

b. Aftredend, niet herkiesbaar: J.J.M. (Jan) Steltenpool. (Vicevoorzitter).

10. Plannen en activiteiten in 2025.

11.  Rondvraag.

12. Pauze. Uiterlijk om 21:00 uur.

Na de pauze: presentatie Nico Vader

Sluiting: Uiterlijk om 22:00 uur.

Vrijdag 2 januari wordt er vanuit de Geist een wandeling georganiseerd. Men verwacht zo’n 120 deelnemers die onder andere het Nobelhof bezoeken. Wij schenken koffie en thee en zorgen ervoor dat het Nobelhof in winterse sferen is. Jan Steltenpool heeft winterse attributen geleend van de ijsclub. Zie op de foto rechtsonder de slee van Dokter Destree, eigendom van de HVSP!

Een presentatie door Dries Wognum in samenwerking met René Baas Vreede. Na tweemaal een uitverkochte zaal, waarbij we vele liefhebbers moesten teleurstellen omdat de kaarten snel uitverkocht waren, heeft de Historische Vereniging Sint Pancras besloten nog een extra presentatie te organiseren.

Deze zal gehouden worden op zaterdagmiddag 1 februari 2025. om 14.00 uur in Dorpshuis “De Geist”, inloop vanaf 13.30 uur.

Tevens uw aandacht voor de roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van de Witte Kerk, geschreven door Sint Pancrasser Leo Zonneveld: de lotgevallen van Willem Boy. 

Het is het jaar 1552. Willem Boy, geboren als een eenvoudige boerenzoon, krijgt op jonge leeftijd bij de put van het Karmelietenklooster in Oudorp te horen dat hij niet zo maar een boerenzoon is, maar een bijzondere jongen met een grootse bestemming die het nietige dorp Sint Pancras nieuwe glans zal geven. Heden en verleden lopen in elkaar over als de student Ada Booij op het spoor komt van de lotgevallen van haar voorvader Willem. Haar zoektocht brengt haar naar plaatsen met een mythische betekenis in het verleden van West-Friesland.

Ook dit jaar werden de ongeveer 100 vrijwilligers die de Historische Vereniging Sint Pancras heeft getrakteerd op een Sint Catharijne Taaipop, vervaardigd door Bakkerij Beerse. In Sint Pancras is het Sint Catharijnefeest jarenlang gevierd. Hoe lang het heeft bestaan is onduidelijk, maar het moet zeker 150 à 200 jaar oud zijn. De 25e november was de dag dat pachters van land, toebehorend aan het Burgerlijk Armbestuur, de huur van hun land moesten betalen. ’s Morgens dienden ze dat te voldoen en ’s middags was het feest voor de schooljeugd. Zo’n 150 jaar geleden werden de kinderen op warm bier getrakteerd. Later werd het warme chocolademelk en nog later een taaipop. 

De bezoekers van onze kraam mochten de inhoud van een zak uien raden gesponsord door de Groot en Slot. Het was een succes, want er waren ruim 150 deelnemers. De geschatte inhoud varieerde van 79 tot 975 stuks. Het juiste aantal is 1x geraden en was: 163 uien. 

Uit de vele inzenders die 161 of 165 uien hadden ingevuld, 

hebben we een tweede en een derde prijs getrokken.

1. Mw. S. Rozema: het juiste aantal van 163 uien.

2. Dhr. Ferdi Mak: 165 uien.

3. Dhr. André van Veen: 165 uien. 

De gelukkige winnaars hebben hun prijs inmiddels in ontvangst genomen en de zak uien is gedoneerd aan de voedselbank.

Bewegende beelden uit de jaren '70, '80 en '90 van de vorige eeuw, gepresenteerd door Dries Wognum, met assistentie van René Baas Vreede, ter herinnering aan ome Siem. Beelden die het dagelijks leven laten zien zoals het was in die jaren. Het ‘Duizend Eilandenrijk’ bestond nog, en veel, zo niet alles, ging nog met de hand. De trekker en machines die alles lichter, makkelijker en sneller moesten maken kwamen pas later. Een unieke, twee uur durende film die nog nier eerder is vertoond. De tuinders met hun schuiten naar de akker, de loonwerker met zijn paarden aan het ploegen en nog veel meer.

Presentatie op vrijdagavond 18 oktober om 20.00 uur in dorpshuis de Geist. Inloop vanaf 19.30 uur. Presentatie op zaterdagmiddag 19 oktober om 14.00 uur in dorpshuis de Geist. Inloop vanaf 13.30 uur.

Inwoners van Sint Pancras kunnen hun kaarten afhalen bij Jan Steltenpool, Sperwer 18 (tel: 072-

564 29 08) of bij Tjitske de Graaf, Kabelrijs 62 (tel: 06-47 37 78 38).

Alleen mensen van buiten Sint Pancras kunnen kaarten reserveren via vicevoorzitter@hvsint-pancras.nl of via tel. 072-564 29 08.

Per lidmaatschap gratis toegang voor 2 personen. Voor niet-leden is de entree € 10,00.

Voor beide presentaties zijn per keer 200 plaatsen beschikbaar. Haast is dus geboden, want deze 400 kaarten zijn zo weg.

-- beide voorstellingen zijn uitverkocht ! --

Zaterdagmiddag 13 juli verzorgt de activiteitencommissie een oergezellige middag, met een hapje en een drankje, in het verenigingsgebouw in het Nobelhof. Aanvang is 14:30 uur.

Voor leden is de middag gratis, niet leden betalen €10,- Meldt u aan via secretariaat@hvsint-pancras.nl, want de inschrijving is beperkt, door de beschikbare ruimte.

De aanmelding voor de gezellige middag is gesloten, het maximale aantal personen is bereikt.

Maandagmiddag 27 mei wordt er door Vrouwen van NU een quiz georganiseerd in Dorpshuis de Geist, met medewerking van de Historische vereniging Sint-Pancras.

Ook niet leden van Vrouwen van Nu zijn welkom.

Meer info: https://www.historicalwomenproject.nl/

Het programma:

13:00 Inloop

14:00 Welkomstwoord

           Quiz (deel 1) - Pauze - Quiz (deel 2)

16:00 Afsluiting

De Algemene ledenvergadering is op 

woensdag 27 maart om 20.00 uur 

inloop vanaf 19.30 uur,

adres Nobelhof 1 Sint Pancras.

Ivm de beperkte ruimte in ons clubhuis kunt u zich aanmelden via secretariaat@hvsint-pancras.nl. Gestemd zal er onder andere worden over de nieuwe bestuurssamenstelling: Peter Groot, voorzitter, Jan Steltenpool, vice voorzitter, Marco Lem, penningmeester, Piet Rood, algemene zaken, Frans Hand, redactie, Tjitske de Graaf, archiefgroep, Tineke Venneker-Scheer, secretaris en Gerard Venneker, webbeheerder / ICT.

Woensdagmiddag 27 maart om 16:00 uur onthult wethouder Esther Leibbrand van de gemeente Dijk & Waard het informatiebord van de 'Slag bij Vronen'. Het bord komt met toestemming van de bewoners in de voortuin van Bovenweg 201 in Sint Pancras te staan. Dit is de exacte plaats van de voormalige begraafplaats en kerk waar in 1991 de lugubere  ontdekking werd gedaan van verminkte skeletdelen als bewijs van de wrede slag. 

In de maanden april, mei, juni, juli, augustus en september organiseert de Historische Vereniging Sint-Pancras Historische wandelingen door het dorp.

Onder leiding van een gids kan een wandeling worden gemaakt van ± 3 km. die 2 uur duurt. De wandelingen beginnen om 14.00 uur en om 19.00 uur vanaf Nobelhof 1, 1834 VA Sint Pancras.

Groepsgrootte: van 4 tot 8 personen. Mits er een gids beschikbaar is kan er op elke dag van de week worden gewandeld. In april en september wordt alleen ’s middags gewandeld, omdat het ’s avonds al vroeg donker wordt. Tijdens de Nazomerfeesten in september kan er ook ’s avonds een wandeling worden gemaakt op de woensdagavond om 18.30 uur. De kosten zijn € 1,00 per persoon. U dient zich tijdig van te voren op te geven op één van de volgende adressen:

• Jan Steltenpool, Sperwer 18. Tel. 072-5642908. E-mail: janenelja@quicknet.nl
•  Jaap de Wit, Van de Vijzellaan 11. Tel. 06-37 39 38 67. E-mail: jj.wit@ziggo.n

Met open blik en lichtblauwe ogen staat zij strijdbaar en positief in het leven. Maatschappelijk betrokken, dol op theater en natuur. Een interview met een vrouw die vanaf haar geboorte zichzelf en Sint Pancras trouw is gebleven.

’Dit is de inleiding van het interview met Trix Ploeger in de Klin van 2021.

Geboren in 1937 als jongste van 6 kinderen, haar vader verkocht klompen, zaden en gewasbescherming aan huis. Zij was christelijk opgevoed maar koos haar eigen weg: humanistisch en vegetarisch, had progressieve ideeën en was actief bij de Vredesbeweging, zong in strijdkoor Prikkeldraad en was fel tegen oorlog, discriminatie en geweld. Tijdens haar werk begeleidde zij gezinnen die, zoals ze dat zelf noemt, ‘van slag waren’. Haar belangstelling voor theater en natuur kwamen samen tijdens de Strandzesdaagse en Oeral op Terschelling, de jaarlijkse activiteiten waar zij een enthousiaste deelnemer/bezoeker van was.

Tot haar overlijden in 2022 heeft ze, de laatste jaren met hulp van buren en familie, zelfstandig gewoond in haar woning aan de Vijzellaan.

‘Ik heb overal erg van genoten, en de ongemakjes bij het ouder worden horen erbij. Die moet je accepteren, tegen de stroom inzwemmen heeft geen zin.’

BRON: De Klin nummer 36 - 2021, Historische Vereniging Sint Pancras.

Op donderdag 25 april vindt de jaarlijkse Verzetslezing plaats in de Binding in Zuid-Scharwoude. Het thema van deze lezing is “Joodse onderduikers in de Langedijk.”

Enkele maanden geleden kregen wij als 4 mei comité het verzoek of we mee wilden werken aan het plaatsen van een zogenaamde “Stolpersteine” voor bakker Gerrit Luit Bruin uit Sint Pancras. Met de Stolpersteine worden mensen herdacht die slachtoffer zijn geworden van het nationaalsocialisme in de periode van de Duitse bezetting van Nederland.

Lees verder onder de rubriek Presentaties